از آنجایی که تقریبا تمام مهاجران ایرانی استان کبک برای اقامت شهر مونترال را انتخاب میکنند، در این مطلب قرار است به معرفی کالجها و موسسات آموزشی این شهر بپردازیم. و در پایان این مطلب، به کالجهای سایر شهرهای استان کبک نیز اشاره خواهیم کرد. علی الخصوص آنهایی که در اطراف شهر مونترال قرار دارند.
در شهر مونترال کالجها نیز مانند سایر موسسات آموزشی به دو دسته انگلیسیزبان و فرانسهویزبان تقسیم میشوند. برخلاف مدارس، دانشآموزان پس از اتمام دبیرستان این حق را دارند زبان دلخواه خود در کالج را انتخاب کنند و مجبور به ادامه تحصیل در کالجهای فرانسهزبان نیستند. با این که سال به سال متقاضیان بیشتری علاقهمند به ادامه تحصیل به زبان انگلیسی هستند، به دلیل سیاستهای جانبدارانهی دولت کبک نسبت به کالجهای فرانسهزبان گسترش کمی و کیفی کالجهای انگلیسیزبان با سرعت کمتری صورت گرفته که با افزایش متقاضیان تناسبی ندارد. از سوی دیگر به دلیل رکود اقتصادی سالهای اخیر و رقابتی شدن بیشتر بازار کار درخواست برای ورود به این نوع کالجها به شدت افزایش یافته است. به همین دلیل در چندسال اخیر رقابت سخت و شدیدی برای گرفتن پذیرش از کالجهای انگلیسیزبان ایجاد شده است و کسانی که دارای نمرات و معدل متوسطی هستند گاهی ناچارند شانس خود را در سالهای بعد امتحان کنند و یا راه دیگری برای ادامه تحصیل بیابند. واضح است این مشکل شامل حال کسانی که با مدرک دیپلم به کبک مهاجرت کردهاند و قصد ورود به دانشگاه را دارند نمیشود.
البته برای کالجها تقسیم بندیهای دیگری نیز وجود دارد. به عنوان مثال کالجهای پیشدانشگاهی (Junior Colleges) و کالجهای فنی و حرفهای. که البته در بعضی موارد کالجهای بزرگ هم برنامههایی برای آموزش پیشدانشگاهی ارائه میدهند و هم برنامههای آموزش فنی و حرفهای را. که این آموزها شامل دورههای بزرگسالان و دورههای نیمهوقت و تماموقت روزانه و شبانه میشود و از چند ماه تا سه سال به طول میانجامد. از دیگر تقسیمبندیهای کالجها دولتی یا خصوصی بودن آنهاست. در استان کبک کالجهای دولتی سژپ یا CEGEP خوانده میشوند که کوتاه شدهی عبارت:
Collège enseignement général et professionnel
میباشد. کالجهای دولتی در استان کبک از سال ۱۹۶۷ شروع به فعالیت کردند و امروزه ۴۸ کالج دولتی در این استان وجود دارد که ۵ تا از آنها انگلیسیزبان هستند و هر ۵ تا در شهر مونترال واقعند. علاوه بر این، ۵۰ کالج خصوصی نیز در استان کبک فعال هستند که ۶ تای آنها انگلیسیزبان میباشند. به طور کل ۲۲ کالج انگلیسی و فرانسویزبان در شهر مونترال وجود دارد.
پنج کالج بزرگ انگلیسیزبان در شهر مونترال عبارتند از:
کالج شامپلن یا Champlain Regional College با حدود ۲۵۰۰ دانشجو
کالج داوسن Dawson College با حدود ۱۰۰۰۰ دانشجو
کالج جان آبوت یا John Abbott College با بیش از ۷۴۰۰ دانشجو
کالج ماریانوپلیس یا Marianopolis Collegeبا بیش از ۱۷۰۰ دانشجو
کالج ونیر یا Vanier Collegeبا بیش از ۶۱۰۰ دانشجو
در شهر مونترال ۱۷ کالج دولتی فرانسویزبان نیز فعالیت میکنند که بسیاری از آنها در شمار بهترین کالجهای کشور کانادا به حساب میآیند. این کالجها از جمله Junior College یا همان پیشدانشگاهی هستند که البته در زمینههای دیگر نیز برنامههایی راارائه میکنند، اما تمرکز اصلی آنها روی دورههای پیشدانشگاهی است.
در مونترال سه کالج فنی حرفهای نیز وجود دارد. این سه کالج بسیار بزرگ هستند و بسیاری از برنامهها را تحت پوشش قرار میدهند عبارتند از:
۱_کالج دلتا
۲_کالج هرزینگ
۳_کالج لاسال
همانطور که گفته شد کالجها دو نوع برنامه را ارائه میدهند:
۱_دورههای پیشدانشگاهی دوساله که برای کسانی که در دبیرستانهای استان کبک درسخواندهاند، گذراندن این دورهها برای ورود به دانشگاه ضروری است.
۲_ دورههای آموزشی حرفهای که به منظور ارتقای مهارتهای شغلی و ورود سریعتر جوانان به بازار کار ارائه میشود.
کسانی که دورههای سهساله را میگذرانند میتوانند از مدرک خود برای ورود به دانشگاه استفاده کنند ولی دورههای یکساله این قابلیت را ندارد.
از آنجایی که کالجهای دولتی از دولت یارانه میگیرند، از دانشجویان مقیم کبک شهریهای دریافت نمیکنند و تنها هزینهی کمی برای ثبت نام اخذ میکنند. البته کالجهای خصوصی استان کبک نیز در مقایسه با سایر کالجهای امریکای شمالی شهریه کمتری میگیرند. به طور کلی میتوان گفت درس خواندن در کالجهای استان کبک حتی از شهریهی دانشگاهها نیز ارزانتر است. به همین دلیل بعضی از دانشجویان و حتی افرادی که قصد ورود به دانشگاه را دارند، سعی میکنند مدت بیشتری را در کالج بمانند و به جای دانشگاه واحدهای بیشتری را در کالج بگذرانند تا در هزینههای خود صرفهجویی کنند.
استان کبک تنها استان کانادا است که دانشآموزان قبل از ورود به دانشگاه دوره پیشدانشگاهی باید CEGEP را بگذرانند. دولت کبک دو دلیل برای ارائه دورههای آموزشی در کالج ارائه دارد؛ اولین دلیل عمومیت پیدا کردن تحصیلات دانشگاهی و دومین دلیل ایجاد آمادگی بهتر برای ورود به دانشگاه.