نقش مهاجران در اقتصاد کانادا در دنیای پسا کرونا
کرونا همهی دنیا را درگیر خود کرده است؛ بسیاری از کسب و کارها در سراسر جهان زیانآور شدهاند؛ خیلی از افراد درآمد و کار خود را به کلی از دست دادهاند. پیش بینی میشود که در سال جاری میلادی اقتصاد جهان 3 درصد کوچکتر شود و این یادآور بزرگترین بحران و رکود مالی قرن بیستم (Great Depression) در دههی 30 میلادی است.
کانادا درست چند روز قبل از اعلام محدودیتهای سفر به خاطر شیوع کووید 19 گفت که قصد دارد برای رشد اقتصاد خود طی سالهای 2020 تا 2022 از یک میلیون مهاجر جدید استقبال کند. صد البته میتوان گفت که اندک افرادی از بین مقامات مسئول در دولت کانادا هنگام اعلام این مطلب از افتادن اقتصاد جهان بر سراشیبی کرونا خبر داشتند.
آیا استقبال از مهاجران به نفع کاناداست؟
وضع کنونی این پرسش را در ذهن ایجاد میکند که آیا کانادا باید به هر قیمتی از مهاجران استقبال کند؟ آن هم در این بحران گسترده که افراد جامعه باید حتی الامکان از هم فاصله بگیرند؟ آن هم با وضع محدودیتهای گسترده برای ورود اتباع خارجی به داخل کانادا؟ شکی نیست که همهگیری ویروس کرونا کانادا را به تجدید نظر دربارهی اهداف مهاجرتی خود وادار خواهد کرد. از سوی دیگر، پس از فروکش کردن تب کرونا کاهش قابل توجه تعداد مهاجران سیاست اقتصادی مناسبی نیست. چرا؟ برای اینکه کانادا به مهاجران نیاز دارد، نیاز داشته است و نیاز خواهد داشت. کانادا هم اکنون برای رشد اقتصاد خود بیش از هر برهه از تاریخ خود به مهاجران نیاز دارد.
نیاز کانادا به مهاجران؛ چرا؟
تمایل کانادا به استقبال از بیش از 300 هزار مهاجر در سال برای بر طرف کردن مشکلات مربوط به پیری جمعیت است. کانادا یکی از پایینترین نرخهای زاد و ولد و یکی از پیرترین جمعیتهای جهان را دارد. همچنان که به تعداد بازنشستگان کانادایی افزوده میشود کانادا برای پر کردن جای خالی آنها دست و پنجه نرم میکند چرا که فرزندان زیادی از آنها بر جای نمانده است. اینجاست که ناجی کانادا از راه میرسد: مهاجرت.
از دههی 90 میلادی تا کنون مهاجرت عامل اصلی رشد جمعیت کانادا بوده است و قطعا در اوایل دههی 2030 میلادی همچنان عامل اصلی رشد جمعیت کانادا خواهد بود. رشد جمعیت از آن جهت حائز اهمیت است که رشد نیروی کار را به همراه دارد. در واقع دو راه برای گسترش و رشد اقتصاد وجود دارد: افزایش نیروی کار و افزایش بهره وری نیروی کار. امروزه مهاجرت مسئول رشد تمام یا اکثریت نیروی کار کانادا طی یک سال است. این بدین معناست که اگر کانادا درهای خود را به روی مهاجران ببندد اقتصاد خود را کوچکتر کرده است. و چرا باید این کار را بکند؟!
اقتصاد کانادا کم کم گُل خواهد کرد
صاحب نظران کانادا را عقیده بر این است که به محض تمام شدن فاصله گذاری اجتماعی و فروکش کردن زبانههای حریق عالمگیر کرونا، اقتصاد جهان و کانادا دوباره به حالت قبلی باز خواهد گشت. بعد از کرونا، نیروی کار به سر کار خود باز خواهد گشت و فرصتهای شغلی بیشتری در اختیار مهاجران قرار خواهد داشت. اقتصاد پیش از کرونای کانادا این را به ما میگوید: کانادا به زودی به حالت قبل باز خواهد گشت.
تا قبل از پندمی کرونا، نرخ بیکاری کانادا در پایینترین حد خود بود و اقتصاد کانادا هم در بهترین وضع خود پس از بحران مالی 2008 قرار داشت. یادمان نرود که کانادا حتی پس از تمام شدن بحران مالی 2008 به استقبال از مهاجران ادامه داد و البته تصمیم صحیحی را اتخاذ کرد.
یکی از دلایل پایین بودن بی سابقهی نرخ بیکاری قبل از کرونا در کانادا این است که چندین میلیون نفر از کاناداییها بازنشسته شدند و کمبود نیروی کار در کانادا هنگام گسترش اقتصاد این کشور به شدت حس میشد. این وضع هم به نفع نیروی کار متولد کانادا تمام شد و هم به نفع مهاجران. به همین نحو، نیروی کار متولد کانادا و نیروی کار خارجی مهاجر، از ترمیم اقتصاد کانادا بعد از تمام شدن بحران کرونا سود خواهند برد. اگر بخواهیم واقع گرایانه در نظر بگیریم، کانادا بعد از کرونا همچنان با کمبود نیروی کار دست و پنجه نرم خواهد کرد چرا که باز هم به تعداد بازنشستهها در سالهای پیش رو افزوده خواهد شد.
نقش مهاجران کانادا در اشتغالزایی
اقتصاد کانادا روزهای سختی را پشت سر میگذارد؛ اما مهاجرت همچنان نقشی حیاتی در حمایت از ترمیم اقتصاد کانادا ایفا خواهد کرد. مهاجران از طرق مختلف به پر کردن جایگاههای شغلی خالی و نیز اشتغال زایی در کانادا کمک خواهند کرد. آنگونه که Statistics Canada اعلام کرده است مهاجران کانادا گرایش زیادی به راه اندازی کسب و کار از خود نشان میدهند. این موسسهی آمار در یکی از تحقیقات اخیر خود دریافته که 25 درصد شغلهای جدید در بخش خصوصی بین سالهای 2003 تا 2013 توسط کارآفرینان مهاجر ایجاد شده است با اینکه این مشاغل تنها 17 درصد شرکتهای مورد تحقیق را در بر میگرفتند. به بیان بهتر، مهاجران در زمینهی اشتغال زایی، پوزهی حریف سنگینتر از خود را به زمین مالیدهاند. بدین ترتیب، کارآفرینان مهاجر در کانادای پساکرونا کسب و کارهایی را تاسیس خواهند کرد که برای خود کاناداییها هم باعث اشتغال زایی خواهد شد.
نکتهی آخر اینکه مهاجران با پس انداز وارد کانادا میشوند و از این سرمایه برای چرخاندن چرخ اقتصاد کانادا استفاده خواهند کرد. مثلا دانشجویان بین المللی کانادا را در نظر بگیرید. بنا به اعلام دولت فدرال جمعیت بالغ بر 600 هزار نفری دانشجویان خارجی کانادا سالانه بالغ بر 22 میلیارد دلار به اقتصاد کانادا کمک میکند و این سرمایه برای حدود 200 هزار کانادایی شغل ایجاد میکند. جمعیت مهاجران کانادا در حال حاضر 8 میلیون نفر است. فکر میکنید این 8 میلیون نفر بیکار نشستهاند؟!